Vùng Duyên hải miền Trung được ví như “mặt tiền” hướng ra biển Đông
với chiều dài hơn 1.400 km bờ biển, là nơi có nhiều cảng biển, sân bay,
nằm ở vị trí thuận lợi trong giao thương với các nước trong khu vực và
quốc tế...
Thế nhưng, các tỉnh duyên hải miền Trung phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có.
Vùng Duyên hải miền Trung gồm 9 tỉnh, thành phố từ Thừa Thiên Huế đến Bình Thuận.
Năm 2012, tổng sản phẩm nội địa của vùng hơn 87.000 tỷ đồng, bình
quân đầu người tăng 23% mỗi năm. Tuy nhiên, Kinh tế Duyên hải miền Trung
lại chậm phát triển so với hai đầu đất nước. Dễ nhận thấy do xuất phát
điểm của nền kinh tế thấp, tích lũy đầu tư nhỏ, lao động nông thôn chưa
qua đào tạo chiếm tỷ lệ lớn... đặc biệt là tư duy phát triển dàn trải
dựa trên tiềm năng, thế mạnh của mỗi địa phương đã dẫn đến sự cạnh tranh
không lành mạnh trong thu hút đầu tư. Thực tế cũng đã xuất hiện xung
đột giữa lợi ích địa phương và lợi ích vùng.
Theo tiến sỹ Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam, hiện
nay, cái gọi là ”cấu trúc quyền lực” hay ”động cơ lợi ích” nằm ở chính
quyền cấp tỉnh, thành phố, do đó, cần có một cơ quan tư vấn phát triển
vùng Duyên hải miền Trung và cả sự đồng thuận giữa các tỉnh, thành phố
để vùng hướng đến lợi ích chung: ”Cơ bản nhất là cần phải có quy hoạch
phát triển chung của vùng. Đó là quy hoạch tổng thể, đồng thời là quy
hoạch cho từng lĩnh vực, đó là quy hoạch vùng của quốc gia. Điều này đảm
bảo là không thể phá vỡ quy hoạch. Thứ 2 tức là phải có một thể chế
vùng, mà không có cái đó là không giám sát thực thi được, không có cơ
quan đề xuất, không có cái gì để bảo đảm có cái nguồn lực để thực hiện”.
Về mặt thể chế, các chính sách ưu đãi được các địa phương áp dụng lâu
nay chưa đồng bộ và thiếu sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Chẳng hạn,
chính sách đối với khu kinh tế mở, khu kinh tế và khu công nghiệp đều
như nhau, nên không phát huy lợi thế của từng vùng. Chính vì vậy, trong
số 6 khu kinh tế, 54 khu công nghiệp trên địa bàn Duyên hải miền Trung,
diện tích thuê đất mới chỉ đạt khoảng 40%. Đó là chưa kể diện tích đất
doanh nghiệp thuê nhưng không triển khai xây dựng.
Theo Tiến sĩ Trần Du Lịch, Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ
Chí Minh, để quá trình hoàn thiện thể chế tác động tích cực đến môi
trường đầu tư, các địa phương vùng Duyên hải miền Trung cần bổ sung
chính sách ưu đãi đặc thù cho vùng: ”Các tỉnh có nhiều nỗ lực nhưng ở
đây có 2 vấn đề về cải thiện môi trường đầu tư và chính sách chung, thứ 2
nữa là có sự liên kết để tránh dàn trải. Lâu nay chúng ta có quá nhiều
tham vọng, đưa ra quá nhiều dự án, dàn trải đầu tư thành ra đấy là cái
điểm mà liên kết vùng phải xử lý cho được để trong cái hữu hạn về nguồn
vốn chúng ta có thể phát huy được cái chung của vùng mà có lợi cho từng
địa phương”.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để thu hút đầu tư tạo động lực cho
sự phát triển, các địa phương vùng Duyên hải miền Trung cần cải thiện
kết cấu hạ tầng, đẩy mạnh cải cách hành chính và phát huy các nhân tố
tác động mang tính đột phá như: đất đai, nguồn nhân lực; Mở rộng liên
kết tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu chứ không giới hạn trong cụm
ngành, địa phương.
Muốn như vậy, trước hết cần có sự tiếp cận phát triển theo quy mô
vùng, đầu tư có trọng điểm, hình thành các cụm liên kết sản xuất để trở
thành địa bàn đầu tư tiềm năng của cả nước./.
• Theo VOV