Trong khi đó, nhu cầu gạo thế giới cuối năm đang hiện hữu nhiều yếu tố thuận lợi...

Nhiều cơ hội lớn

VFA cho hay, đến thời điểm này, 5 nước cung cấp gạo lớn của thế giới (gồm cả Việt Nam) đã tăng lượng xuất khoảng 8% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, nhu cầu cũng như giá gạo cuối năm vẫn đầy triển vọng. Hiện giá gạo loại 5% và 25% tấm của Thái Lan ở mức 475 và 450USD/tấn, Việt Nam 465 và 425USD/tấn, Pakistan 460 và 405USD/tấn...

Lý do - VFA dẫn báo cáo mới nhất của FAO - phân tích, một yếu tố quan trọng sẽ tác động đến thị trường gạo thế giới là việc Nga giảm 1/3 vụ mùa và cấm xuất khẩu ngũ cốc đến năm 2011. Thương mại lúa mì gấp 5 lần thương mại gạo, với 125/30 triệu tấn, do đó sẽ tác động đến việc chuyển đổi nhu cầu lúa mì sang gạo. Chỉ cần 5 triệu tấn lúa mì chuyển nhu cầu sang gạo là đã đặt thương mại gạo thế giới vào biến động theo tăng nhu cầu, có lợi cho nhà xuất khẩu. Ngoài ra, việc Nga cấm xuất khẩu lúa mì sẽ làm các nước như Ấn Độ, Trung Quốc, Ai Cập sẽ phải thận trọng hơn trong việc xuất khẩu gạo, mặc dù các nước này đang có tồn kho lớn.

Thêm vào đó, Cuba đã mua thêm của Việt Nam 20.000 tấn, Indonesia cũng vừa mua của Việt Nam 300.000 tấn, mua của Thái Lan 200.000 tấn gạo cũ và có tin đang đàm phán mua thêm 300.000 tấn nữa, khiến thị trường thêm sôi động. Iraq đến nay đã đấu thầu mua khoảng 850.000 tấn và dự báo sẽ mua thêm từ nay đến cuối năm 350.000 tấn nữa, tạo điều kiện ổn định giá thị trường.

Sẽ phá kỷ lục về lượng

Theo VFA, Philippines ước tính nhập khẩu năm 2011 từ 1,1-1,5 triệu tấn gạo, mặc dầu nhu cầu có thể đến 2 triệu tấn. Hiện Việt Nam chiếm 78% thị phần thị trường này, sau đó mới đến Thái Lan 17%, Pakistan 5%, Mỹ dưới 1%. Tuy nhiên, Việt Nam và Pakistan đang giữa các vụ mùa nên số lượng hạn chế, đặc biệt là Pakistan mất mùa do lũ lụt, giảm sản lượng khoảng 1 triệu tấn.

Trong khi đó, Thái Lan và Mỹ có số lượng gạo dồi dào và giá có thể cạnh tranh với Việt Nam và Pakistan, nên có khả năng sẽ chiếm thị phần lớn, ít nhất là cho tới quý I/2011, trước khi Việt Nam thu hoạch vụ đông xuân. Vì vậy, VFA dự báo, thị trường Philippines sẽ trở nên cạnh tranh quyết liệt giữa các nguồn cung cấp chính, vì mức giá chào không còn chênh lệch lớn như các năm trước.

Tính đến hết tháng 9.2010, theo VFA, xuất khẩu đã vượt qua cùng kỳ 2009, nhưng số lượng ký kết hợp đồng xuất khẩu chưa thực hiện còn nhiều, gần với mức tồn kho của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với sự thuận lợi của thị trường thế giới như phân tích trên nên căn cứ vào số lượng hợp đồng đã ký, nguồn cung cấp và khả năng giao hàng, VFA dự tính 3 tháng còn lại của năm 2010 này sẽ xuất khẩu tổng cộng 1,2 triệu tấn. Như vậy, xuất khẩu gạo cả năm 2010 của Việt Nam sẽ nâng lên khoảng 6,5- 6,6 triệu tấn - phá kỷ lục năm 2009 là 6 triệu tấn.

Theo VFA, xuất khẩu 9 tháng đầu năm 2010 đạt 5,393 triệu tấn gạo các loại, trị giá FOB đạt 2,280 tỉ USD - tăng 8,51% về số lượng và tăng 12,9% về trị giá FOB so với năm 2009. Giá xuất khẩu bình quân FOB đạt 422,67USD/tấn - tăng 16,43USD/tấn so với cùng kỳ năm 2009. Trong đó, hợp đồng tập trung đạt 2,202 triệu tấn gạo các loại - chiếm 40,83% so với số lượng xuất khẩu, giảm 3,46% so với cùng kỳ năm 2009. Hợp đồng thương mại đạt 3,191 triệu tấn gạo các loại - chiếm 59,17% so với số lượng gạo xuất khẩu, tăng 18,67% so với cùng kỳ năm 2009.

• Theo Ngô Sơn (Lao dong)