 |
| TS Cao Sỹ Khiêm |
TS Cao Sỹ Kiêm, đại biểu Quốc
hội, Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam đã có cuộc trao đổi với báo chí
sau phiên họp Quốc hội ngày 24/11.
Có nguyên nhân đầu cơ
PV: Tính đến tháng 11,
lạm phát đã vượt cả chỉ tiêu cả năm? Có nguyên nhân nào đặc biệt khiến CPI tháng
10 và tháng 11 tăng cao khi Chính phủ đã có nhiều biện pháp kiềm chế lạm phát?
TS.Cao Sỹ Kiêm: CPI và lạm
phát cao có tác động cộng hưởng của nhiều lý do, vừa do tác động từ bên ngoài
như giá vàng thế giới tăng cao, khả năng khôi phục nền kinh tế thế giới chậm
lại, không đều ở các nền kinh tế, tác động từ chính sách khuyến khích xuất khẩu
của các nước bằng cách sử dụng biện pháp tiền tệ, tỷ giá và gói kích thích Mỹ
vừa tung ra lại làm cho tình hình thêm phức tạp… Những nguyên nhân này vừa có
tác động thực chất lẫn tâm lý lên nền kinh tế.
Cũng có các nguyên nhân từ trong
nước. Đầu tiên là thiên tai dịch bệnh dồn dập làm tăng giá lương thực, suy giảm
nguồn thực phẩm, rau xanh. Trong khi, giá lương thực - thực phẩm, chiếm tới 39%
trong rổ hàng hóa tính CPI, nên CPI bị "kích" lên rất nhanh.
Thứ hai là tác động tâm lý do
việc để lãi suất theo thị trường, lãi suất tăng cao do đó đẩy vào chi phí, vào
giá thành, các mặt hàng lại kích giá lên.
Thứ ba là việc điều chỉnh một số
loại giá, vừa rồi giá USD cũng tăng lên.
Cuối cùng là do các yếu tố như
kinh tế đang đà khôi phục, cần đầu tư, yếu tố thời vụ cuối năm làm tăng sức mua.
Phải nói thêm là thời gian vừa
qua, việc tăng giá không hoàn toàn do yếu tố cung cầu, chắc chắn có những người
vì lợi ích cục bộ, lợi dụng tranh thủ tình thế tung tin, đầu cơ, tăng giá, thậm
chí ”chưa mưa đã té nước”. Ví dụ, trong TP.HCM, có thời điểm hàng hóa, rau quả
rất sẵn nhưng, giá cả chợ đầu mối rẻ, nhưng khi những chợ bán lẻ bán giá cao,
gây tâm lý thiếu thốn giả tạo.
PV: Với tư cách đại
biểu Quốc hội, ông có nhận xét gì về công tác điều hành của Chính phủ trong thời
gian vừa qua?
Xét toàn diện, Chính phủ vừa rồi
đã có nhiều cố gắng, chính sách ra tương đối kịp thời, toàn diện, khá sát với
tình hình, đặc biệt giải quyết tốt những vấn đề tình thế.
Tuy nhiên, việc thực hiện cụ thể
ở cấp thực thi, hoặc các địa phương triển khai cụ thể thì một số chỗ còn chưa có
sự phối hợp, đồng bộ.
Hiện tại, việc nắm thông tin
chính sách của các DN còn chưa đồng đều, mỗi chính sách đều có tác động hai mặt,
có thể ảnh hưởng đối với những nhóm khác nhau. Do đó, trước khi triển khai chính
sách cần đẩy mạnh truyền thông, tuyên truyền để các doanh nghiệp, người dân hiểu
rõ chính sách là vì lợi ích chung, đồng thời có khoảng thời gian cần thiết để
các doanh nghiệp có kế hoạch chuẩn bị.
Ngoài ra, các cấp chính quyền,
các ngành cần triển khai quyết liệt kiểm soát, kiểm tra, xử lý việc đầu cơ, tăng
giá tùy tiện, tạo tâm lý bất ổn để trục lợi.
Phối hợp đồng bộ chính sách hỗ
trợ DN
PV: Theo đánh giá của
ông thì các DN đã ứng phó như thế nào với tình huống nói trên?
TS Cao Sỹ Kiêm: Lạm phát
cao thì lãi suất cao, nhiều DN vay vốn gặp khó khăn, những DN yếu thế sẽ bị phải
thu hẹp sản xuất, thu nhập thực tế người lao động giảm...
Tuy nhiên, các DN ở Việt Nam
thường có phản xạ ứng phó khá tốt để giảm thiểu được tác động xấu, tuy nhiên để
doanh nghiệp phát triển vững mạnh trở lại là một vấn đề dài hạn.
Chúng ta đã có kinh nghiệm từ lạm
phát cao và khủng hoảng trong 2 năm 2008 và 2009, tình hình thậm chí còn phức
tạp hơn bây giờ. Các DN phải căn cứ tình hình cụ thể, phân tích tác động khách
quan, chủ quan, tiềm năng thế mạnh để tìm mọi cách thích nghi.
Nhà nước cũng cần phải có những
xử lý đặc biệt, thể hiện ở việc có chính sách và điều hành sát thực tế, kịp
thời, tháo gỡ khó khăn cho DN, đồng hành cùng doanh nghiệp vượt khó.
PV: Từ góc nhìn của một
chuyên gia, ông có ý kiến gì về các giải pháp hỗ trợ DN trong thời điểm hiện
nay?
TS Cao Sỹ Kiêm: Giải pháp
quan trọng hơn cả là phải kìm giữ lạm phát bằng sự phối hợp thực sự giữa các
chính sách với nhau: chính sách tài khóa, tiền tệ, xuất nhập khẩu, hải quan,
thuế… Theo tôi không thể chỉ sử dụng giải pháp tiền tệ mà cần áp dụng thêm chính
sách tài khóa, như điều chỉnh chi tiêu ngân sách, giảm bội chi ngân sách.
Trong bối cảnh tỷ giá, lãi suất
và lạm phát có tác động tiêu cực đến hoạt động của DN, thì nên có chính sách hỗ
trợ khác cho DN.