Thực
hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Lao động-TBXH đã chủ
trì phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu xây dựng Đề án Xác
định danh tính hài cốt liệt sĩ. Đề án đặt ra mục tiêu, trong giai đoan
2012-2015, sẽ xác định danh tính cho 25.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó
thông qua phương pháp giám định gen sẽ xác định danh tính cho khoảng
15.000 hài cốt liệt sĩ. Giai đoạn 2015-2020, tập trung xác định danh
tính cho khoảng 63.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó khoảng 50.000 người
được xác định bằng phương pháp gen.
Để
thực hiện được mục tiêu này, đề án đưa ra 4 nhóm giải pháp chính là
thông tin, tuyên truyền, xây dựng cơ sở dữ liệu, thành lập cơ quan
chuyên trách thực hiện công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ và
ứng dụng phương pháp giám định gen.
Tại
cuộc họp, các đại biểu đã thảo luận xung quanh vấn đề tên gọi của đề
án, có nên coi vấn đề xác định hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp tâm
linh, ngoại cảm là một trong những phương pháp, kênh thông tin tham khảo
để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ không. Về vấn đề này, một đại
diện Bộ Khoa học Công nghệ cho rằng, không nên coi ngoại cảm là một
phương pháp xác định danh tính hài cốt liệt sĩ vì độ phức tạp rất lớn,
chưa có cơ sở pháp lý kiểm tra, hơn nữa sẽ gây tâm lý lợi dụng thực hiện
tràn lan. Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, cần khảo sát khoanh vùng
xác định liệt sĩ.
Còn
ông Nguyễn Văn Lạng, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, cần
phải có quy định về tiêu chuẩn, định chế xác định nhà ngoại cảm, nên
xem xét rà soát lại tất cả các trung tâm để có biện pháp chấn chỉnh hoạt
động tìm kiếm bằng ngoại cảm. Mặt khác, ông cũng nhấn mạnh tầm quan
trọng của việc xây dựng cơ sở dữ liệu, gồm cơ sở dữ liệu về liệt sĩ và
thân nhân của họ. Không phải đối tượng nào cũng dùng phương pháp giám
định gen để xác định vì khối lượng xác định lớn, gây tốn kém, không cần
thiết mà nên chọn nhóm ưu tiên như chọn theo nghĩa trang. Ông Lạng cũng
đồng ý về việc thành lập thêm 1 trung tâm như đề án đưa ra với quy mô
lớn để thực hiện nhiệm vụ này. Đồng thời phải đẩy mạnh xã hội hoá, có cơ
chế chính sách cụ thể.
Ông
Hoàng Công Thái, Cục trưởng Cục Người có công (Bộ LĐTBXH) cũng đồng
tình với các quan điểm trên và cho rằng, ngoại cảm chưa đủ điều kiện để
được coi là phương pháp xác định hài cốt liệt sĩ. Đồng thời đưa ra hai
phương án xác định hài cốt liệt sĩ là: Xây dựng cơ sở dữ liệu, cụ thể là
lấy mẫu sinh phẩm liệt sĩ trong ngân hàng mẫu để xác định đối chứng, so
sánh với mẫu sinh phẩm của thân nhân. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện
nay, phương pháp này khó thực hiện vì hiện nay số hài cốt cần xác định
danh tính rất lớn. Theo thống kê, cả nước hiện có trên 300.000 liệt sĩ
đã được quy tập trong nghĩa trang nhưng chưa có thông tin và khoảng
200.000 liệt sĩ chưa được quy tập. Phương án 2 là chọn theo nhóm đối
tượng để giám định gen. Cụ thể là tập trung phân tích mẫu sinh phẩm ở
những mộ có tranh chấp và mộ có một phần thông tin./.
• Theo Molisa